เพิ่มสารแห่งความสุขและความสงบ เซโรโทนินด้วยการปรับปรุงสุขภาพลำไส้
เซโรโทนิน (Serotonin) คือสารแห่งความสุข คำกล่าวนี้ไม่เกินความเป็นจริงเลย เพราะเซโรโทนินเป็นสารสื่อประสาทที่ช่วยถ่ายทอดสัญญาณจากสมองในบริเวณหนึ่งไปยังอีกบริเวณหนึ่ง เซโรโทนินจึงมีบทบาทต่อการทำงานของระบบประสาทและสมอง ส่งผลโดยตรงต่ออารมณ์ความรู้สึก รวมถึงพฤติกรรมของเรา ทั้งควบคุมความรู้สึกเจ็บปวด ความหิว ความอิ่ม การนอนหลับ อารมณ์ทางเพศ และความรู้สึกสุขสงบ
หากร่างกายมีสารสื่อประสาทเซโรโทนินในระดับที่สมดุล ก็จะช่วยให้มีอารมณ์แจ่มใส นอนหลับได้ดี มีสมาธิ ส่งผลต่อการตัดสินใจ การเรียนรู้ และการจดจำที่ทำได้ดีด้วย แต่หากสารเซโรโทนินอยู่ในระดับต่ำเกินไปก็จะส่งผลในทางตรงกันข้าม คือ การมีอารมณ์ขุ่นมัว เครียดง่าย ขาดสมาธิ การตัดสินใจและการจดจำแย่ลง นาฬิกาชีวิตแปรปรวนเพราะนอนหลับไม่สนิททำให้กลางวันรู้สึกง่วง กลางคืนนอนไม่หลับ และหากปล่อยให้เซโรโทนินต่ำเป็นเวลานาน ก็อาจทำให้เกิดปัญหาด้านอารมณ์ความรู้สึก และพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ เช่น เป็นคนใจร้อน มีพฤติกรรมก้าวร้าว เกิดภาวะย้ำคิดย้ำทำ ภาวะซึมเศร้า เป็นโรคเครียด โรคสมาธิสั้น
เซโรโทนิน เกิดได้อย่างไร มาจากส่วนไหนของร่างกาย
เซโรโทนินเป็นสารสื่อประสาทที่ร่างกายสร้างจากกรดอะมิโนชื่อทริพโตเฟน (Tryptophan) ซึ่งจะถูกสร้างและอยู่ที่ระบบทางเดินอาหารโดยเฉพาะในลำไส้เล็กกว่า 70-80% ที่เหลือจะสร้างที่สมองและอาจพบได้ที่ตับและไตบ้าง
จึงไม่น่าแปลกใจเมื่อการทำงานของลำไส้ผิดปกติ จะทำให้ฮอร์โมนตัวนี้ลดต่ำลง ในสมัยก่อนมีการพบว่าคนที่เป็นโรคซึมเศร้ามักมีอาการท้องผูกร่วมด้วย สมัยนี้นักวิจัยเริ่มกลับมาตั้งคำถามว่า เป็นเพราะท้องผูกหรือไม่ ทำให้คนเป็นซึมเศร้าได้ง่ายขึ้น
อยากเพิ่มระดับเซโรโทนิน ต้องทำอย่างไรบ้าง
- ทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะอาหารที่มีกรดอะมิโนทริพโตเฟนสูง เช่น เนื้อสัตว์ นม ไข่ สับปะรด ปลาแซลมอน ชีส ถั่วเปลือกแข็ง รวมถึงอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรทที่ช่วยส่งเสริมให้กรดอะมิโนทริพโตเฟนเดินทางเข้าสู่สมองได้ดีขึ้น ทำให้ระดับเซโรโทนินเพิ่มสูงขึ้นไปด้วย
- ออกกำลังกายเป็นประจำช่วยกระตุ้นให้ร่างกายผลิตเซโรโทนินเพิ่มขึ้น รวมถึงช่วยกระตุ้นให้ทุกระบบในร่างกายทำงานอย่างมีประสิทธิภาพด้วย
- หากิจกรรมทำเพื่อลดความเครียดซึ่งเป็นตัวขัดขวางการหลั่งสารเซโรโทนิน เช่น การออกไปทำกิจกรรมที่ชอบ นั่งสมาธิให้จิตใจสงบ นอกจากนี้การรับแสงแดดอ่อนๆตอนเช้า ก็สามารถเพิ่มการสังเคราะห์เซโรโทนินได้เหมือนกัน
- ดูแลสุขภาพลำไส้ ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดของเซโรโทนิน เริ่มจากการรักษาสมดุลจุลินทรีย์ชนิดดีหรือโพรไบโอติก ที่ช่วยให้ลำไส้สะอาดด้วยการเข้าไปขัดขวางการทำงานของแบคทีเรียก่อโรค เมื่อลำไส้ไม่มีอะไรมารบกวนก็ทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพทั้งย่อยและดูดซึมสารอาหารส่งไปส่วนต่างๆ สร้างภูมิคุ้มกัน และผลิตเซโรโทนินออกมาได้มากขึ้น
แม้ว่าความเครียด หรืออาการซึมเศร้าจะเกิดได้หลายสาเหตุ ถ้าท่านรู้สึกว่าตัวเองมีอาการของคนที่ขาดเซโรโทนินดังกล่าวที่ได้กล่าวไปแล้ว พร้อมกับมีอาการท้องผูก ท้องเสียเรื้อรัง มีโอกาสสูงที่ท่านจะมีปัญหาด้านลำไส้ ลองแก้ไขปัญหาเรื่องลำไส้ให้กลับมาขับถ่ายตามปกติก่อน อาจจะช่วยให้อาการดีขึ้นได้
ความสุขสร้างได้ด้วยตัวเราเอง แค่เริ่มดูแลสุขภาพจากภายใน ให้ทุกระบบทำหน้าที่ของตัวเองเต็มที่และสามารถส่งเสริมการทำงานของระบบที่เชื่อมโยงกันได้ ซึ่งสารเซโรโทนินก็เป็นหนึ่งในตัวแปรสำคัญที่ทำให้เรามีทั้งสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดี หากเสียสมดุลไปก็สามารถทำให้หลายระบบรวนจนเกิดเป็นปัญหาสุขภาพในระยะยาวได้ ดังนั้นการมีวินัยในการดูแลตัวเองยิ่งเริ่มได้เร็วเท่าไหร่ก็ยิ่งดีกับสุขภาพของเรา
